Er is al veel geschreven over de circulaire economie. Wanneer je het googled zijn er 12,6 miljoen resultaten te vinden. Toch zijn er nog veel mensen die zich afvragen: wat is circulaire economie? Er is zoveel over te vinden dat je door de bomen het bos misschien niet meer ziet. In dit blog leg ik je uit wat circulaire economie is en welke definities er worden gehanteerd.
Verschillende termen, zelfde betekenis
Termen die veel worden gebruikt om circulaire economie ook wel te omschrijven zijn kringloop economie, hergebruik economie, cradle to cradle of circular economy in het Engels.
Wat is een economie?
Een economie is de wijze van productie, distributie en consumptie van (schaarse) goederen en diensten in een samenleving.
Wat is een circulaire?
Circulair of circulariteit kan ook aangeduid worden als kringloop of cradle to cradle in het Engels. Een kringloop of circulair is niks anders dan een gesloten ring. Een circulaire of kringloop zegt dus iets over de wijze van productie, distributie en consumptie van (schaarse) goederen en diensten in een samenleving.
In wat voor economie leven we nu dan?
Maar als een circulaire economie anders is dan de huidige economie, hoe ziet de huidige economie er dan uit? Dat is een goede vraag. De huidige economie wordt vaak uitgelegd als een lineaire economie.
De lineaire economie
Lineair betekend rechtlijnig. Maar wat zegt rechtlijnig dan over de huidige economische situatie? Op dit moment is onze wijze van productie, distributie en consumptie van (schaarse) goederen in onze samenleving gericht op het delven van grondstoffen uit de aarde, waarmee we producten maken, distribueren en gebruiken. Na gebruik gooien we onze spullen weg en wordt het gedumpt als afval.
Grondstoffen schaarste en earth overshoot day
Je kan je misschien voorstellen dat de grondstoffen die nodig zijn om al die producten te maken op een gegeven moment op zijn. Gewoonweg niet meer in de aarde aanwezig zijn.
De sociaal economische raad (SER) heeft becijferd dat de afgelopen eeuw de wereldbevolking 34 keer meer materialen is gaan gebruiken, 27 keer meer mineralen, 12 keer meer fossiele brandstoffen, 3,6 keer meer biomassa.
Jaarlijks wordt door het global footprint network bijgehouden hoeveel grondstoffen de aarde jaarlijks kan produceren en hoeveel grondstoffen wij nodig hebben om aan onze behoeften te kunnen voldoen. In 2020 was door dit gebruik de productiecapaciteit van de aarde al opgebruikt op 22 augustus. Volgens dezelfde berekeningsmethode was dit in 1981 al op 14 december. Het global footprint network is dit “earth overshoot day” gaan noemen, om aan te geven op welke dag van het jaar de wereldbevolking de productiecapaciteit van de aarde overschrijd.
Hoe komt het dat dit nu ineens zo belangrijk is?
Je vraagt je nu misschien af, hoe kan het dat we meer opmaken dan de aarde ons kan leveren? Dat komt omdat de aarde veel reserve capaciteit heeft. Er zitten veel grondstoffen in onze aarde die de mensheid jarenlang niet nodig heeft gehad, gewoonweg omdat er geen behoefte aan was. Sinds de industriële revolutie in 1750 zijn we echt op grote schaal grondstoffen gaan gebruiken. Afhankelijk van welke overtuiging je hebt is de aarde 4,5 miljard jaar geleden ontstaan. De aarde heeft er dus jaren over gedaan om deze hoeveelheden grondstoffen te maken. En nu zorgen de huidige paar generaties mensen ervoor dat die grondstoffen er sneller uitgaan, dan dat ze ooit zijn geproduceerd. We consumeren dus letterlijk onze aarde op.
Hoe ziet de toekomst er dan uit?
Het verbruik van grondstoffen zal de aankomende jaren alleen maar toenemen. De VN heeft becijferd dat de wereldbevolking van ruim 7 miljard mensen nu, naar 9 tot 10 miljard mensen in 2050. De welvaart neemt alleen maar toe en nieuwe technologieën zorgen ervoor dat we steeds specifiekere en schaarsere grondstoffen nodig hebben. De dag dat we de productiecapaciteit van de aarde hebben overschreden zal de aankomende jaren dus steeds eerder in het jaar plaatsvinden.
Wat is circulaire economie?
Sommige grondstoffen zijn binnenkort een keer op. De economie rondom die grondstoffen daardoor ook. Om dat te voorkomen moeten we op een andere manier gaan produceren, distribueren en consumeren. Daar waar het bij de lineaire economie ophoud bij weggooien van de gebruikte producten, gaan de producten in de circulaire economie gewoon verder. Want wat nou als we uit de producten die we na gebruik weg gooien de bruikbare grondstoffen destilleren en weer opnieuw gebruiken als grondstoffen? Dat is precies wat de circulaire economie is. Dat is een economie waarin we producten maken, distribueren en consumeren en na consumptie weer hergebruiken op een manier die het minst schade doet aan de grondstoffenvoorraad van de aarde.
Maar dat gebeurt toch al?
Dat is wat ik je hoor denken. Het antwoord daarop is Ja en Nee tegelijk. Hoe dat zit. Dat vertel ik je in een volgend blog.
Dank voor het lezen van dit blog! Vindt je dit nou een goede blog of heb je vragen, tips of opmerkingen, laat dan hieronder een reactie achter.
Links naar gebruikte bronnen voor dit blog
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/09/14/bijlage-1-nederland-circulair-in-2050
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/circulaire-economie
https://www.ser.nl/nl/actueel/Nieuws/ambitieuze-transitieagenda-circulaire-economie
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/17/verenigde-naties-97-miljard-mensen-op-aarde-in-2050-a3964050